ại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Phạm Thanh Bình nhận định, Việt Nam cần tạo nét hấp dẫn về văn hoá để nông sản Việt có thương hiệu và chỗ đứng bền vững tại thị trường Trung Quố

Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Phạm Thanh Bình chia sẻ với Báo Thế giới và Việt Nam về một số định hướng phát triển thương hiệu trái cây Việt Nam tại thị trường Trung Quốc.

Xin Đại sứ cập nhật tình hình xuất nhập khẩu trái cây của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc từ đầu năm đến nay. Đâu là điểm sáng trong xuất khẩu các mặt hàng này tại thị trường tỷ dân?

Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Phạm Thanh Bình. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Trung Quốc)

Trung Quốc là quốc gia có hơn 1,4 tỷ dân với nhu cầu tiêu thụ thực phẩm rất lớn và chất lượng ngày càng cao, tiếp tục giữ vai trò là thị trường chiến lược của ngành nông sản Việt Nam.

Thời gian qua, hoạt động thương mại, trong đó có xuất nhập khẩu trái cây, tiếp tục là điểm sáng trong hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Theo thống kê của Hải quan Việt Nam, trong 9 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc đạt 3,8 tỷ USD, tăng 1,8% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 62,9% tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam ra thế giới.

Hiện nay, Việt Nam đã có 11 loại trái cây tươi được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc.​

Đáng chú ý, sầu riêng là mặt hàng trái cây xuất khẩu nổi bật, với kim ngạch 2,29 tỷ USD, chiếm 93,6% kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam trên toàn cầu. Tiếp theo là một số mặt hàng như chuối với kim ngạch 232,1 triệu USD, thanh long 161,4 triệu USD, xoài và măng cụt 51,7 triệu USD, cùng các loại trái cây khác như dừa tươi, dưa hấu, vải.

Điểm sáng nổi bật là ngày càng có nhiều mặt hàng trái cây của Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Thời gian qua, hai bên đã ký thêm các Nghị định thư về xuất khẩu dừa tươi, sầu riêng đông lạnh và chanh leo của Việt Nam sang Trung Quốc và dự kiến sẽ tiếp tục đàm phán để mở cửa cho trái bưởi và mít.

Để tạo thuận lợi cho thương mại nông sản, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam cùng Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã nhất trí thiết lập cơ chế “luồng xanh nông sản” để ưu tiên thông quan nhanh tại cửa khẩu đối với các mặt hàng hoa quả tươi khi vào vụ thu hoạch cao điểm.

Đồng thời, chất lượng trái cây của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc không ngừng được cải thiện, đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe về kiểm dịch, an toàn thực phẩm của Trung Quốc. Ngày 21/5, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã phê duyệt thêm 960 mã số cho sầu riêng Việt Nam, trong đó bao gồm 829 mã số vùng trồng và 131 mã số cơ sở đóng gói.

Tính đến nay, Việt Nam đã có 1.396 mã số vùng trồng và 188 cơ sở đóng gói sầu riêng được Trung Quốc công nhận đảm bảo điều kiện xuất khẩu. Điều này cho thấy uy tín và chất lượng trái cây của Việt Nam ngày càng được người tiêu dùng Trung Quốc đón nhận.

Xin Đại sứ cho biết, thị hiếu tiêu dùng của người dân Trung Quốc đối với các sản phẩm trái cây nhập khẩu có thương hiệu rõ ràng ra sao? Đại sứ đánh giá như thế nào về độ nhận diện và “mức độ phủ sóng” của thương hiệu trái cây Việt Nam tại thị trường Trung Quốc?

Qua khảo sát của một số nghiên cứu ở sở tại, nhìn chung gần 2/3 người tiêu dùng Trung Quốc ưu tiên trái cây tươi, trong đó lựa chọn trái cây nhập khẩu chiếm 30% lượng tiêu thụ.

Đáng chú ý, người tiêu dùng Trung Quốc có thị hiếu cao đối với các loại trái cây có hàm lượng dinh dưỡng tốt cho sức khoẻ, chất lượng bảo đảm và giá thành hợp lý. Đây là cơ hội lớn để Việt Nam xây dựng, củng cố thương hiệu trái cây một cách bài bản, phù hợp với thị hiếu của thị trường Trung Quốc.

Tại Hội nghị giao thương doanh nghiệp thương mại nông sản Việt Nam-Trung Quốc do Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc tổ chức vào tháng 8/2025, các hiệp hội, nhà phân phối nông sản tại Trung Quốc đã đánh giá cao chất lượng trái cây Việt như sầu riêng, thanh long, chuối, mít.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến mong muốn chất lượng trái cây của Việt Nam đồng đều hơn, công tác bảo quản chuyên nghiệp hơn và phát triển các thương hiệu trái cây Việt Nam với độ nhận diện cao tương tự như Musang King của Malaysia hay Nam Dok Mai của Thái Lan.

Vị thế của nông sản Việt Nam, trong đó có trái sầu riêng, đang ngày càng được củng cố trên thị trường Trung Quốc.

Từ thực tiễn tại địa bàn, Đại sứ quán xin gợi ý một số hướng phát triển thương hiệu trái cây Việt Nam như sau:

Trước hết, đảm bảo chất lượng ổn định là điều kiện tiên quyết để xây dựng thương hiệu trái cây Việt Nam uy tín, lâu dài tại thị trường Trung Quốc. Trong đó, cần lưu ý tới các tiêu chuẩn chất lượng cao như Global G.A.P. và HACCP, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn của sở tại về kiểm định, chất lượng…

Thứ hai, có chiến lược tiếp thị đa kênh, từ siêu thị, thương mại điện tử đến mạng xã hội, kết hợp quảng bá tại chỗ và tổ chức đoàn xúc tiến thương mại. Đồng thời, cần kể những câu chuyện đậm đà bản sắc Việt Nam gắn với các loại trái cây cụ thể, tạo sự khác biệt và nét hấp dẫn về văn hoá trong thương mại nông sản.

Thứ ba, nâng cao hơn nữa giá trị gia tăng của trái cây Việt Nam, chú trọng hơn nữa sản phẩm chế biến sâu, nâng cao chất lượng mẫu mã, bao bì đóng gói. Bên cạnh đó, cần phát triển hệ thống logistics thuận lợi, phối hợp với các hệ thống bán lẻ tại Trung Quốc triển khai các chương trình khuyến mại phù hợp với xu hướng tiêu dùng của thị trường Trung Quốc.

Thưa Đại sứ, Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc có kế hoạch gì để tiếp tục phát huy vai trò cầu nối trong thúc đẩy xuất khẩu nông sản bền vững sang thị trường 1,4 tỷ dân? Doanh nghiệp Việt Nam nên làm thế nào để có thể kết nối với các chương trình như vậy?

Đại sứ quán luôn coi công tác ngoại giao kinh tế, trong đó có nhiệm vụ thúc đẩy thương mại nông sản là trọng tâm công tác.

Thời gian tới, Đại sứ quán sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan của Việt Nam và Trung Quốc thúc đẩy mở cửa thị trường cho một số mặt hàng trái cây có múi, dược liệu của Việt Nam; kịp thời tháo gỡ các vướng mắc phát sinh về xuất khẩu nông, thủy sản của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc; thúc đẩy công tác xúc tiến thương mại hàng hóa Việt Nam; phát huy hiệu quả các ưu đãi của Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc 3.0, Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP); và tham mưu kịp thời về sự điều chỉnh chính sách, quy định về xuất nhập khẩu và kiểm dịch của sở tại.